Schuële
E paar Monnt léë hatt-e Wällsche Minissterin änn et Wällsch Parrlemännt sech wérr gätts nötts ävalle loëte: Alle Schüüler kriije änn de nääkste Joëre etsällvde Programm béss vofftië Joër.
Se motte allemoël Latiin liëre, off se datt nou wélle of neet. Datt wüër esu gout, ömm béëter Franns te liire, änn övverhoupt liërde me damétt béëter dänke. No hann ech sällver séss Joër Latiin geliërt änn ouch nog ens véër Joër Griichesch, mä vöël davva kann ech mech need ärännere. Latiin kalle kosste ver ouch no séss Joër noch neet, änn datt woër ouch gaareneet nüëdech, waïl esugaar ä gen Kérrech dönnt se datt neet mië. Alls watt fer kosste, woër métt föël Möüte e paar Sätts övversétte.
Ä Griichesch kosste fer noch wänneger, änn métt-e Schproëk di se nou ä Griichenlaïnt kalle hatt datt auwe Griichesch neet föël te doë. Miich hannt-i twéï Schproëke gätt genöttst, waïl ech Filologii schtudéërt ha, mä appselütts nüëdech hä ech et neet gehatt. Esugaar Dökktesch bruuke-n-et neet mië te liire, waïl di Wöërt opp Latiin, di se nüëdech hannt, könne se änn en Wéëk liëre.
Wi ech nog opp gen Unnivärrsitäät woër, saat-er Profässer, dé Latiin guëf, dadd et éïgentlech gaarenett nüëdech wüër, datt alle Kaïnder Latiin liëre mösste. Ed Änntsege, watt me waal liëre möss, wüër de Kultuër vann di Lü, di bo twéïduusent Joër léë Latiin änn Griichesch gekallt hannt, waïl ous Kultuër jo daaropp oppgebout éss.
Mä watt so éïne, dé lévver a Hantwärrek liëre wéll, métt Latiin aavange? Wüër et neet béëter, datt-é Änglesch liërt, änn ouch Vlämmsch, wänn-e en Plaatsch vaïnde wéll ä Brössel off béï de Vlammlännder? Mä, séët de Minissterinn, datt gönnt se noch d'rbéï liire! Enjoë, wänn de Daach ens dréssech Schtonnt hannt!
Datt me métt-att Latiin ouch béëter Franns liërt, datt schtämmt tswaar, mä ed éss ene Ömmwaïch: Wänn me märr tië Protsännt vann de Tiit, di me a Latiin verkwaggelt, ä Franns invässteerde, da köss me et noch föël béëter. Wänn iich, änn de Plaatsch fa Latiin änn Griichesch te liëre Schpaanesch änn Ialljäänesch geliërt hä, da köss ech nou twéï Schproëke mië, änn möss ech need ömmer Döttsch ovv Änglesch kalle, wänn ver no Schpannje gönnt.
Allsuë, da hannt se sech nog ens gätt geplaant: Alle Schüüler béss 15 Joër krijje dersällvde Aunderrécht, waïl se gliik séë motte. Mä de Lü sönnt nou éïmoël neet gliik : Et sönnd-er di gääre no gen Schuël gönnt, aïnder neet. Et géëven-er di flott liëre, aïnder neet. Et sönnd-er, di gou Hanntwäarker wäärde, änn aïnder di et nii liire kösste. Watt me ouch neet gääre hüërt, éss dadd-et Schüüler gött, di éïvach te domm off te vuël sönnt, ömm gätt Réchteges opp gen Schuël te liëre, änn et ka séë datt-i et ä ge Léëve wijjer brängge äss ene Profässer.
Watt baate di ganntse Saak schtükkt, éss daat se neet mië wélle datt-e Hälleft fann de Schtudännte dörrechfällt, änn all di Joëre, di me twéïmoël doë mott, datt kaust natüürlech Pännege änn genau daraa wélle se schpaare.
Mä me köss allt föël Gaïlt schpaare, wänn et märr éï ännstech Schuëlsissteem güëf, änn neet mië Schtaatsschuële, katuëlesche Schuële, Schuële va gen Provinnts of vann en Schtatt, allemoël Schuële di sech d'r Döüvel aa dönnt, änn sech geegensaïtech de Schüüler aafjaage. Esugaar obb et Nivoo vann de Unnivärrsitääte passeert datt. Da hüürde dadd ouch opp, dadd et go Schuële gött, wu de Kaïnder gätt liëre, änn schléëte Schuële, wu jédderéïne dörrechkömmt.
Siegfried Theissen
